Landen met indirecte verkiezing van regeringsleiders

Veel landen met een parlementair systeemof een evenredige vertegenwoordigingkennen een vergelijkbare manier van regeringsvorming. Hier zijn enkele voorbeelden van landen die op een soortgelijke manier functioneren:

Andere landen met indirecte verkiezing van regeringsleiders

1. Nederland:

   • Net als in België worden in Nederland de parlementsleden rechtstreeks gekozen door het volk via een evenredige vertegenwoordiging.
   • De koning benoemt na de verkiezingen een informateur en later een formateur die een coalitie moeten vormen.
   • De leider van de grootste partij in de coalitie wordt doorgaans de premier. De premier wordt dus niet rechtstreeks door de bevolking gekozen, maar door de partijen die een meerderheid in de Tweede Kamer vormen.

2. Duitsland:

   • Duitsland heeft ook een parlementair systeem met evenredige vertegenwoordiging.
   • De Bondskanselier (de regeringsleider) wordt niet rechtstreeks door de kiezersgekozen, maar door de Bundestag (het parlement). Na de verkiezingen worden coalitieonderhandelingen gevoerd, en de kanselier wordt door de gekozen leden van het parlement benoemd.
   • De president (een grotendeels ceremoniële functie) stelt de kandidaat voor, maar het parlement heeft het laatste woord.

3. Italië:

   • Ook Italië kent een parlementair systeemmet evenredige vertegenwoordiging.
   • De president benoemt de premier op basis van de coalitie die na de verkiezingen in het parlement wordt gevormd.
   • De premier wordt dus indirect gekozen, afhankelijk van welke partijen in het parlement de meerderheid hebben.

4. Spanje:

   • In Spanje stemt de bevolking voor de samenstelling van het parlement, maar de premier (presidente del Gobierno) wordt benoemd door de koning en moet het vertrouwen van het parlement krijgen.
   • Na verkiezingen worden vaak coalities gevormd, en de leider van de grootste coalitiepartij wordt premier, mits het parlement instemt.

5. Verenigd Koninkrijk:

   • In het Verenigd Koninkrijk wordt de premier (First Minister) ook niet rechtstreeksdoor het volk gekozen. De bevolking kiest de parlementsleden via het first-past-the-postsysteem, en de leider van de partij die de meeste zetels behaalt, wordt door de koning gevraagd om premier te worden.
   • Hoewel het kiesstelsel anders is dan in België, is de keuze voor de premier in beide gevallen indirectvia het parlement.

Kenmerken van deze systemen

• Parlementair Systeem: In alle bovengenoemde landen kiezen burgers niet rechtstreekshun regeringsleider, maar ze kiezen vertegenwoordigers in het parlement. Deze vertegenwoordigers (meestal via een coalitie) benoemen vervolgens de regeringsleider.

• Coalitiepolitiek: In veel van deze landen is het zeldzaam dat één partij een absolute meerderheid behaalt. Dit leidt tot coalitievorming, waarbij verschillende partijen samenwerken om een regering te vormen. De coalitie bepaalt wie de regeringsleider wordt, meestal de leider van de grootste partij.

• Evenredige Vertegenwoordiging: Dit systeem zorgt ervoor dat verschillende politieke partijen en stromingen in het parlement vertegenwoordigd zijn. Dit maakt de politieke besluitvorming inclusief, maar vereist wel onderhandelingen en compromissen om een stabiele regering te vormen.

Verschil met Presidentiële Systemen

Landen met een presidentieel systeem, zoals de Verenigde Staten, kiezen hun regeringsleider (de president) rechtstreeksvia verkiezingen. Dit staat in contrast met parlementaire systemen, waar de regeringsleider door het parlement wordt aangewezen en vaak coalitieonderhandelingen cruciaal zijn.

Conclusie:

België is niet uniek in het hebben van een indirecte verkiezing van de regeringsleider. Veel landen met een parlementair systeem, met of zonder evenredige vertegenwoordiging, werken op een soortgelijke manier. Deze systemen zijn gericht op het vormen van een brede coalitie die het parlementaire vertrouwen heeft, in plaats van de directe verkiezing van een regeringsleider door de bevolking.